نقد و بررسی فیلم متری شیش و نیم : خلافکارای اصلی!
تریلر فیلم MATRIX 1999 – رتبه ۱۶ در imdb
۱۱ مرداد ۱۳۹۹
نقد فیلم متری شیش و نیم توسط فراستی در برنامه هفت
۱۱ مرداد ۱۳۹۹
خلاصه داستان: پرونده بزرگ ساخت و توزیع شیشه هنوز برای پلیس مبارزه با مواد مخدر لاینحل است، تمام سر نخ ها به نام ناصر خاکزاد می رسد اما این هویت قابل رد گیری نیست…
نویسنده و کارگردان: سعید روستایی
بازیگران: پیمان معادی، نوید محمدزاده، فرهاد اصلانی، پریناز ایزدیار، هومن کیایی
تیزر فیلم متری شیش و نیم
متری شیش و نیم در یک قاب
فیلم متری شیش و نیم، دومین ساخته بلند سعید روستایی پس از فیلم ابد و یک روز است. مانند فیلم گذشته خود، روستایی در این اثر نیز به خوبی به معضلات اجتماعی بزرگی چون اعتیاد و فقر می پردازد.
«وقتی داداشم مرد رفتیم براش کفن خریدیم متری شیش و نیم، مغازه بغلیش پارچه سیاه می فروخت متری چهار تومن.» – دیالوگ نوید محمد زاده در فیلم
روستایی می کوشد تا فقر و سرخوردگی اجتماعی ناصر خاکزاد را علت قانون شکنی اش بداند و از سیستمی که صرفا مجازات می کند و تنها حرفهایی که می شنود اعتراف است نه اعتراض، انتقاد کند که البته موفق هم هست.
ناصر خاکزاد به قاضی می گوید: « تو یه خونه زندگی می کردیم که بنا حاضر نبود بکوبه بسازش، می گفت خاکش مرده، لباسشویی خریدم همه زیر و روش زنگ زده بود شما ببین پدر مادر من تو اون خونه چی کشیدن.»
و قاضی جواب می دهد: پسر جان من گوشم از این حرفا پره، اینا که نشد دلیل شیشه ساختن!
پیشنهاد مجله سینما تیکت: نقد فیلم مغزهای کوچک زنگ زده؛ لطفا گوسفند نباشید!
نقد فیلم متری شیش و نیم
همان طور که گفته شد به تصویر کشیدن معضلات بزرگی چون اعتیاد به مواد مخدر و فقر تلاش سعید روستایی در فیلم متری شیش و نیم است.
فیلم با یک سکانس تعقیب و گریز مطلوب شروع می شود. تعقیب یک مرد جوان که احتمالا خرده فروش است. این تعقیب و گریز در کوچه پس کوچه های شرق یا جنوب شرق تهران رخ می دهد و نهایتا به دفن شدن خرده فروش زیر خروار ها خاک ختم می شود.
پس از آن ما وارد گره اصلی قصه می شویم، ناصر خاکزاد کیست؟ و مهم تر این که کجاست؟ از همین جاست که شخصیت منفی داستان شروع به شکل گیری می کند.
قبل از این که خود شخصیت را ببینیم، او را می‌شناسیم، مانند پروسه ای که برای «احمد سرخپوست» در فیلم سرخپوست رخ می دهد، یعنی پیش از این که شخصیت را ببینیم، در مورد او اطلاعات زیادی پیدا کرده ایم.
نقطه ی طلایی در مسیر این شناخت نیز در سکانس قبل از دیدن اوست، جایی که الهام، نامزد سابقش می گوید: «شب با کفش می خوابید» یا می گوید: «بدون قرص نمی خوابید»
حالا چرا میگوییم نقطه ی طلایی شناخت خاکزاد با بازی محمدزاده اینجاست؟ زیرا در این لحظه به خوبی از زیر بار کلیشه شدن شخصیت فرار می کند و مخاطب را با یک فرد واقعی آشنا می کند نه یک آدم بد کلیشه ای معمول در سینمای ایران.
از آن طرف این خاکستری بودن شخصیت ها در مورد کاراکتر صمد با بازی پیمان معادی نیز جاری است. در موقعیت های مختلف می بینیم که او از آن دست پلیس های اتو کشیده و مودب تلویزیونی نیست که حالت شوخی کردن و جدی بودنشان به کل کاریکاتور است و مخاطب حس می کند دارد به یک سازه ی سیمانی نگاه می کند، بلکه یک کاراکتر بسیار نزدیک به واقع است که مجرم را اذیت می کند و دو دوتا چهارتای انسانی اش را نیز در نظر می گیرد.
از طرفی دغدغه مند و جدی نیز هست و به کار و تلاشی که می کند اعتقاد راسخ دارد. به طور قطع این فیلم اولین یا از اولین فیلم هایی است که پلیس واقعی و جدی در آن می بینیم و این جسارت روستایی که ظاهرا بابتش به افراد مختلفی هم جواب پس داده ستودنی است.
در مورد ما بقی کاراکتر ها نیز اکثرا این ویژگی لحاظ شده است، استثنائا به جز معتادی که سعی دارد پسرش را به جای خودش مجرم نشان دهد!
دوربین سعید روستایی در تمام فیلم روی دست قرار دارد، این حرکات آشوب فیلم را افزایش می دهد و در کنار جذابیت فیلمنامه و بازی های درخشان، مخاطب را همراه نگه می دارد.
تقریبا اکثر نماها به جا ضبط شده اند و حرف می زنند ولی در چند صحنه تغییر نما می توانست مضمون را بهتر و کامل تر منتقل کند.
در صحنه دستگیری معتادان متجاهر، دوربین روی تک تک آلونک ها می رود و زنان و مردان معتاد را می گیرد که مواد مصرف می کنند در حالی که دوربین می توانست قبل از این یک نمای ایستای لانگ (عریض) داشته باشد و این وضع اسفبار را به یکبارگی برای مخاطب نمایش دهد و بعد برود سراغ نمای کلوز آپ (نزدیک) و تک به تک اوضاع شخصی شان را نمایش دهد.
عملکرد بازیگران در نقد فیلم متری شیش و نیم بسیار درخشان است، تقریبا تمامی بازیگران به‌خوبی ایفای نقش کرده اند و معادی و نوید محمدزاده بی نظیر هستند. شاید بتوان ادعا کرد که بهترین نقش های کارنامه هنری شان را ایفا کرده اند. فرهاد اصلانی نیز در حضور کوتاهش متناسب با نقش عمل می کند.
بیشتر بخوانید: نقد فیلم مطرب ؛ عصر یخبندان کیایی
حذفیات و سانسور فیلم متری شیش و نیم
پس از اکران فیلم متری شیش و نیم ایرادات نسبتا گسترده ای به برخی صحنه ها وارد شد و در نسخه های بعدی صحنه های متعددی نسبت به نسخه جشنواره کم داشت.
برای مثال در صحنه ای که سربازی در حال نظافت کمد هاست و درب اکثر کمد ها را باز کرده رو به صمد می گوید: جناب سرگرد لباستونو عوض کردین در کمدا رو باز بذارین. صمد نگاهی به همکارش می اندازد و می گوید: اسکلو ببین! و سپس همه درب های باز را می بندد و رو به سرباز می گوید: دفعه آخرت باشه با ما فوقت امری صحبت می کنی!
یا صحنه ی دیگری که در آن ناصر در راه پله دادگاه هم بندی اش را زیر سیلی می گیرد و می گوید: «حالا منو به جا آوردی یا نه؟»
شاید کلیدی ترین سکانس حذف شده ی فیلم سکانس خداحافظی صمد از اداره است که می گوید: اون موقع که ما اومدیم تو این کار یه میلیون معتاد داشتیم تو این سالا چقد آدم گرفتیم ابد زدیم اعدام کردیم ولی چیشد؟ الان شیش میلیون معتاد داریم!
در مجموع، متری شیش و نیم، از درخشان ترین آثار این سالهای تاریخ سینمای ایران است و تماشای آن را به همه خوانندگان مجله سینما تیکت توصیه میکنیم.
